สุขลักษณะ
หมายถึง ลักษณะที่ถูกต้องตามหลักปฏิบัติซึ่งมีองค์ประกอบของสุขภาพดี คือ
ความสะอาด ความมีระเบียบวินัย และความปลอดภัยเพื่อให้ปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ
ซึ่งการมีสุขภาพดีเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา
แต่จะเกิดขึ้นได้ก็เนื่องมาจากการปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะตั้งแต่วัยเด็กที่
เกิดจากฝึกฝนของครอบครัว
สุขลักษณะสำคัญอย่างไร
เด็กจะเจริญเติบโตเป็นผู้มีสุขลักษณะเกิดจากการได้รับการอบรมเลี้ยงดูอย่างถูกวิธี การฝึกสุขลักษณะเด็กมีความสำคัญดังนี้
- เด็กคือผู้อยู่ในวัยเจริญเติบโตต่อไป สิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็กคือรากฐานของวัยต่อไป
- วัยเด็กเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย พิการ หรือเสียชีวิตง่ายได้จึงต้องดูแลเด็กและอบรมให้รู้การป้องกันตนเอง
- การฝึกสุขลักษณะให้แก่เด็ก
โดยการปฏิบัติต่อเด็กโดยตรงเพื่อเป็นต้นแบบให้
เด็กจะรู้และซึมซับประสบการณ์เหล่านั้นและให้เด็กปฏิบัติด้วยตนเองในชีวิต
จริงอย่างถูกต้องจนเป็นนิสัยที่ดี
- เด็กจะต้องได้รับการเลี้ยงดูอย่างสมดุลทั้งกายและใจให้เป็นผู้ทีมีความสุข เพื่อเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ได้
- เด็กที่มีสุขลักษณะจะมีภูมิคุ้มกันโรค จึงไม่เจ็บป่วยบ่อย เป็นการลดรายจ่ายในการรักษาพยาบาลทั้งจากครอบครัวและรัฐบาล
สุขลักษณะมีประโยชน์ต่อเด็กอย่างไร
การสอนลูกให้ปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะจะเป็นประโยชน์สำหรับเด็ก ดังนี้
- เด็กได้เจริญเติบโตอย่างมีคุณภาพเพราะได้รับการส่งเสริมให้ช่วยเหลือตนเองและเรียนรู้ที่จะแก้ปัญหา
- เด็กจะเกิดการเรียนรู้การป้องกันโรคและภัยที่สามารถหลีกเลี่ยงได้
เพราะการอบรมจากพ่อแม่
ครูซึ่งเป็นผู้ใหญ่ที่เด็กรักและศรัทธาได้ได้แสดงการปกป้องเขาอย่างเป็นมิตร
เป็นแบบอย่างให้เขา เด็กก็จะพร้อมปฏิบัติตาม เด็กจะมีความรู้สึกผูกพัน
มีความรักพ่อแม่ หรือคนเลี้ยงเพราะขณะฝึก เด็กจะสนิทและเกิดความไว้วางใจ
- เด็กจะมีวินัย
เมื่อเด็กปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะแสดงถึงการเป็นผู้มีวินัย
เด็กที่มีวินัยจะเป็นที่รักของคนอื่น
การฝึกคือการเรียนรู้จากสภาพจริงเป็นความรู้ที่ได้จากการปฏิบัติ
เป็นความรู้ที่คงทน
ซึ่งสอดคล้อตามหลักการสอนแนวพุทธธรรมที่เน้นให้ผู้เรียนควรปฏิบัติด้วยตนเอง
ตามวัยและเป็นประสบการณ์ชีวิต ดังแนวคิดของสุมน อมรวิวัฒน์ ที่กล่าวว่า
เมื่อเด็กได้เผชิญสถานการณ์ และฝึกคิดปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ
เด็กจะซึมซับประสบการณ์ อันเป็นผลมาจากกิจกรรมนั้นๆ เกิดความเข้าใจ
ความสามารถ ความคิดเห็นที่จะต้องมาจากการปฏิบัติที่เกิดผลดีและผลร้าย
(คุณ-โทษ) ผลจากการเรียนรู้เช่นนี้ ทางพุทธศาสตร์เรียกว่า วิญญาณ
(Consciousness) ซึ่งเป็นความรู้ที่แจ่มแจ้งชัดเจน
การเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นเป็นลำดับ
- เด็กจะปลอดภัย เมื่อเด็กได้รับการฝึกฝนเกิดเป็นความรู้
เด็กจะข้าใจและปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะ
ส่งผลให้เด็กจะอยู่รอดปลอดภัยจากโรคและภัยอันตราย
เป็นผู้มีคุณภาพชีวิตที่ดี
- การเอาใจใส่ฝึกสุขลักษณะเด็ก
เด็กจะประโยชน์โดยตรงที่จะเจริญเติบโตเป็นผู้มีสุขภาพดี มีความสุขและเกิด
เรียนรู้การดูแลสุขลักษณะของตนเองได้ต่อไป
พ่อแม่ ผู้ปกครองจะส่งเสริมการปฏิบัติตนให้ถูกสุขลักษณะให้ลูกได้อย่างไร
แนวทางการจัดกิจกรรมของพ่อแม่ที่ช่วยส่งเสริมให้ลูกดังนี้
- การทำให้เด็กรู้สึกรักจะปฏิบัติ ยอมปฏิบัติโดยไม่รู้สึกว่าถูกบังคับ
เด็กจะได้ไม่ต่อต้านและออกนอกทาง เช่น ผู้ใหญ่ต้องค่อย ๆ สอนอย่างอ่อนโยน
พูดจาไพเราะกับเด็กแต่จริงจัง
- การสอนอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญ
เพื่อเด็กจะได้ปฏิบัติอย่างถูกต้องและเป็นนิสัยต่อไป เช่น
การแปรงฟันที่ถูกวิธี การเลือกรับประทานอาหารที่มีคุณค่า
รับประทานตรงตามเวลา การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การเล่นที่ถูกวิธี เป็นต้น
การสอนวิธีที่ถูกต้องตั้งแต่ครั้งแรกเด็กจะจำวิธีถูกและนำไปใช้ซ้ำบ่อยๆ
จะเป็นนิสัยดีมีผลต่อสุขอนามัยเด็ก
- การสอนเด็กควรสอนทีละน้อย ทีละเรื่องในช่วงเวลาที่เหมาะสมตามวัย
เพราะเด็กยังอายุน้อย การรับรู้ทีละหลายๆ เรื่องเด็กจะสับสน
หมดความสนุกที่จะเรียนรู้
- วิธีปฏิบัติในการปลูกฝังสุขลักษณะที่บ้านและสถานศึกษาต้องสอด
คล้องกัน เพื่อเด็กจะได้มั่นใจแนวทางนั้นๆ เช่น
ขณะที่สถานพัฒนาเด็กแนะนำอบรมเด็กให้ล้างมือก่อนรับประทานอาหาร
พ่อแม่ผู้ปกครองควรให้ลูกปฏิบัติเช่นนั้น
- เด็กควรได้เห็นการปฏิบัติที่ถูกต้องจากพ่อแม่ ครู
และบุคคลรอบตัว เพราะเด็กปฐมวัยอยู่ในวัยของการเรียนรู้และเลียนแบบ
ดังที่ท่านปัญญานันทภิกขุแสดงธรรมะว่า “เด็กจะมีสภาพอาศัยผู้อื่นเสมอ
จะอยู่โดยลำพังไม่ได้ จะต้องหันเข้าหาใครที่อยู่ใกล้ๆ เขาตลอดเวลา
และเป็นธรรมดาเมื่ออยู่ใกล้ใครก็ย่อมถ่ายทอดอะไรๆ
ที่คนนั้นมีอยู่ไปไว้ในตัวเขาด้วย ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้นเดิม”
ดังนั้นทุกคนที่อยู่ใกล้ชิดเด็กจะเป็นแบบอย่างให้เด็กปฏิบัติ
- ควรสอนให้เด็กช่วยเหลือตนเองให้ได้และปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ
การสอนเช่นนี้ใช้ได้ทั้งวิธีการให้เด็กปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เช่น
การรับประทานอาหารเองและตรงต่อเวลา
การเล่นออกกำลังกายกลางแจ้งอย่างอิสระหรือเล่นกับเพื่อน
แต่การสนับสนุนให้เด็กช่วยเหลือตนเองจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมตามวัย
การเรียนรู้ข้อความรู้ การปลูกฝังทัศนคติที่ดี
และการฝึกทักษะทางด้านสุขอนามัยให้แก่เด็ก
ควรปฏิบัติต่อเด็กด้วยความเข้าใจธรรมชาติของเด็ก
และสนับสนุนให้เด็กเป็นผู้ปฏิบัติด้วยตนเองจนเป็นนิสัยที่ดี
ที่มา : http://taamkru.com/th/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น