สุขลักษณะสำคัญอย่างไร
เด็กจะเจริญเติบโตเป็นผู้มีสุขลักษณะเกิดจากการได้รับการอบรมเลี้ยงดูอย่างถูกวิธี การฝึกสุขลักษณะเด็กมีความสำคัญดังนี้
- เด็กคือผู้อยู่ในวัยเจริญเติบโตต่อไป สิ่งที่เกิดขึ้นในช่วงวัยเด็กคือรากฐานของวัยต่อไป
- วัยเด็กเสี่ยงต่อการเจ็บป่วย พิการ หรือเสียชีวิตง่ายได้จึงต้องดูแลเด็กและอบรมให้รู้การป้องกันตนเอง
- การฝึกสุขลักษณะให้แก่เด็ก โดยการปฏิบัติต่อเด็กโดยตรงเพื่อเป็นต้นแบบให้ เด็กจะรู้และซึมซับประสบการณ์เหล่านั้นและให้เด็กปฏิบัติด้วยตนเองในชีวิต จริงอย่างถูกต้องจนเป็นนิสัยที่ดี
- เด็กจะต้องได้รับการเลี้ยงดูอย่างสมดุลทั้งกายและใจให้เป็นผู้ทีมีความสุข เพื่อเป็นผู้ใหญ่ที่สมบูรณ์ได้
- เด็กที่มีสุขลักษณะจะมีภูมิคุ้มกันโรค จึงไม่เจ็บป่วยบ่อย เป็นการลดรายจ่ายในการรักษาพยาบาลทั้งจากครอบครัวและรัฐบาล
สุขลักษณะมีประโยชน์ต่อเด็กอย่างไร
การสอนลูกให้ปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะจะเป็นประโยชน์สำหรับเด็ก ดังนี้
- เด็กได้เจริญเติบโตอย่างมีคุณภาพเพราะได้รับการส่งเสริมให้ช่วยเหลือตนเองและเรียนรู้ที่จะแก้ปัญหา
- เด็กจะเกิดการเรียนรู้การป้องกันโรคและภัยที่สามารถหลีกเลี่ยงได้ เพราะการอบรมจากพ่อแม่ ครูซึ่งเป็นผู้ใหญ่ที่เด็กรักและศรัทธาได้ได้แสดงการปกป้องเขาอย่างเป็นมิตร เป็นแบบอย่างให้เขา เด็กก็จะพร้อมปฏิบัติตาม เด็กจะมีความรู้สึกผูกพัน มีความรักพ่อแม่ หรือคนเลี้ยงเพราะขณะฝึก เด็กจะสนิทและเกิดความไว้วางใจ
- เด็กจะมีวินัย เมื่อเด็กปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะแสดงถึงการเป็นผู้มีวินัย เด็กที่มีวินัยจะเป็นที่รักของคนอื่น การฝึกคือการเรียนรู้จากสภาพจริงเป็นความรู้ที่ได้จากการปฏิบัติ เป็นความรู้ที่คงทน ซึ่งสอดคล้อตามหลักการสอนแนวพุทธธรรมที่เน้นให้ผู้เรียนควรปฏิบัติด้วยตนเอง ตามวัยและเป็นประสบการณ์ชีวิต ดังแนวคิดของสุมน อมรวิวัฒน์ ที่กล่าวว่า เมื่อเด็กได้เผชิญสถานการณ์ และฝึกคิดปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ เด็กจะซึมซับประสบการณ์ อันเป็นผลมาจากกิจกรรมนั้นๆ เกิดความเข้าใจ ความสามารถ ความคิดเห็นที่จะต้องมาจากการปฏิบัติที่เกิดผลดีและผลร้าย (คุณ-โทษ) ผลจากการเรียนรู้เช่นนี้ ทางพุทธศาสตร์เรียกว่า วิญญาณ (Consciousness) ซึ่งเป็นความรู้ที่แจ่มแจ้งชัดเจน การเรียนรู้ที่พัฒนาขึ้นเป็นลำดับ
- เด็กจะปลอดภัย เมื่อเด็กได้รับการฝึกฝนเกิดเป็นความรู้ เด็กจะข้าใจและปฏิบัติตนถูกสุขลักษณะ ส่งผลให้เด็กจะอยู่รอดปลอดภัยจากโรคและภัยอันตราย เป็นผู้มีคุณภาพชีวิตที่ดี
- การเอาใจใส่ฝึกสุขลักษณะเด็ก เด็กจะประโยชน์โดยตรงที่จะเจริญเติบโตเป็นผู้มีสุขภาพดี มีความสุขและเกิด เรียนรู้การดูแลสุขลักษณะของตนเองได้ต่อไป
พ่อแม่ ผู้ปกครองจะส่งเสริมการปฏิบัติตนให้ถูกสุขลักษณะให้ลูกได้อย่างไร
แนวทางการจัดกิจกรรมของพ่อแม่ที่ช่วยส่งเสริมให้ลูกดังนี้
- การทำให้เด็กรู้สึกรักจะปฏิบัติ ยอมปฏิบัติโดยไม่รู้สึกว่าถูกบังคับ เด็กจะได้ไม่ต่อต้านและออกนอกทาง เช่น ผู้ใหญ่ต้องค่อย ๆ สอนอย่างอ่อนโยน พูดจาไพเราะกับเด็กแต่จริงจัง
- การสอนอย่างถูกวิธีเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อเด็กจะได้ปฏิบัติอย่างถูกต้องและเป็นนิสัยต่อไป เช่น การแปรงฟันที่ถูกวิธี การเลือกรับประทานอาหารที่มีคุณค่า รับประทานตรงตามเวลา การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การเล่นที่ถูกวิธี เป็นต้น การสอนวิธีที่ถูกต้องตั้งแต่ครั้งแรกเด็กจะจำวิธีถูกและนำไปใช้ซ้ำบ่อยๆ จะเป็นนิสัยดีมีผลต่อสุขอนามัยเด็ก
- การสอนเด็กควรสอนทีละน้อย ทีละเรื่องในช่วงเวลาที่เหมาะสมตามวัย เพราะเด็กยังอายุน้อย การรับรู้ทีละหลายๆ เรื่องเด็กจะสับสน หมดความสนุกที่จะเรียนรู้
- วิธีปฏิบัติในการปลูกฝังสุขลักษณะที่บ้านและสถานศึกษาต้องสอด คล้องกัน เพื่อเด็กจะได้มั่นใจแนวทางนั้นๆ เช่น ขณะที่สถานพัฒนาเด็กแนะนำอบรมเด็กให้ล้างมือก่อนรับประทานอาหาร พ่อแม่ผู้ปกครองควรให้ลูกปฏิบัติเช่นนั้น
- เด็กควรได้เห็นการปฏิบัติที่ถูกต้องจากพ่อแม่ ครู และบุคคลรอบตัว เพราะเด็กปฐมวัยอยู่ในวัยของการเรียนรู้และเลียนแบบ ดังที่ท่านปัญญานันทภิกขุแสดงธรรมะว่า “เด็กจะมีสภาพอาศัยผู้อื่นเสมอ จะอยู่โดยลำพังไม่ได้ จะต้องหันเข้าหาใครที่อยู่ใกล้ๆ เขาตลอดเวลา และเป็นธรรมดาเมื่ออยู่ใกล้ใครก็ย่อมถ่ายทอดอะไรๆ ที่คนนั้นมีอยู่ไปไว้ในตัวเขาด้วย ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้นเดิม” ดังนั้นทุกคนที่อยู่ใกล้ชิดเด็กจะเป็นแบบอย่างให้เด็กปฏิบัติ
- ควรสอนให้เด็กช่วยเหลือตนเองให้ได้และปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ การสอนเช่นนี้ใช้ได้ทั้งวิธีการให้เด็กปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เช่น การรับประทานอาหารเองและตรงต่อเวลา การเล่นออกกำลังกายกลางแจ้งอย่างอิสระหรือเล่นกับเพื่อน แต่การสนับสนุนให้เด็กช่วยเหลือตนเองจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมตามวัย การเรียนรู้ข้อความรู้ การปลูกฝังทัศนคติที่ดี และการฝึกทักษะทางด้านสุขอนามัยให้แก่เด็ก ควรปฏิบัติต่อเด็กด้วยความเข้าใจธรรมชาติของเด็ก และสนับสนุนให้เด็กเป็นผู้ปฏิบัติด้วยตนเองจนเป็นนิสัยที่ดี
ที่มา : http://taamkru.com/th/
